Wat roept Rutte daar op de WC? Lessen van Lyndon.

Zie je het voor je? Mark Rutte die al poepend in het torentje orders schreeuwt naar zijn ondergeschikten? Waarschijnlijk niet, maar wacht even. Zoals altijd benieuwd naar waar mensen aan de top hun inspiratie vandaan halen, kocht ik één van de favoriete boeken van onze premier: the Years of Lyndon Johnson van Robert Caro.

Ik stond perplex. Niet alleen om het prachtige proza waarmee Caro het leven van de 36-ste president van de Verenigde Staten schetst, maar ook om de persoonlijkheid van Johnson. Die bleek in het eerste deel van zijn leven weinig presidentieel. Hij was vooral een opschepper, een dominante aandachtstrekker en een windvaan. Karaktertrekken die in zijn latere leven niet zouden verdwijnen.

Ook had hij een groot (geheim) doel: President van Amerika worden. En op dit vlak
–doelen bereiken- kun je veel van Johnson leren. Een kleine greep uit de lessen van Lyndon.

1. Heb een ongeëvenaarde werklust en laat niets over aan het toeval.
Johnson werkte week in, week uit 18 uur per dag. In campagnetijd werkte hij liefst nog wat meer. Bij elke stemmer in zijn district ging hij bijvoorbeeld persoonlijk langs. Zo wist hij precies hoe elk idee, waar zou vallen. Hoever hij hier mee ging bleek na zijn eerste succesvolle campagne voor het Huis van Afgevaardigden. Johnson moest weken in het ziekenhuis verblijven met uitputtingsverschijnselen en een verwaarloosde blindedarmontsteking.

2. Lik naar boven, schop naar onder.
Zijn hele leven lang, probeerde Johnson in de smaak te vallen bij oudere en machtigere mensen. Caro noemt hem de “Prins van het vleien”. Zo was hij het niet eens met de ideeën van President Roosevelt maar die indruk gaf hij hem absoluut niet. Johnson noemde zichzelf de belangrijkste vaandeldrager van de President en groeide zo uit tot zijn lieveling. De President beschermde later meermaals de carrière van Johnson. Zijn eigen werknemers koos Johnson zorgvuldig uit op een nu vreemd klinkende competentie: slaafsheid. Een tekenend voorbeeld is dat hij hen 18 uur per dag commando’s gaf (Hij kon goed delegeren). Zelf als Johnson op het toilet zat, moest de werknemer mee om te luisteren naar zijn vernederende gebrul vanaf de pot.

3. Wees meedogenloos en hypocriet.
Als Johnson met veel moeite machtige vrienden had gemaakt, vond hij het geen probleem om hen later keihard te laten vallen. Elke zondagochtend kwam de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Sam Rayburn, bij de Johnson’s ontbijten. “Het lijkt wel of Johnson mijn zoon is,” zei Rayburn (zie ook punt 2). Tot er een genadeloze strijd om de macht was in het Witte Huis en Johnson in het geniep partij koos tegen “vader” Rayburn en vóór de machtigere President Roosevelt. Rayburn kwam er toch achter en zijn liefde voor Johnson bekoelde dramatisch.

Eens zien wat Mark Rutte allemaal van Johnson geleerd heeft. Ook hij werkt keihard. Vicepremier Asscher liet laatst weten dat hij zwaar onder de indruk was van de werklust en drive van Rutte. Maar waar Johnson niets aan het toeval overliet, belandde Rutte in de herfst in het debacle rond de inkomensafhankelijke zorgpremie.

Windvaan? Om premier te worden en blijven sloot Rutte alleen nog geen akkoorden met de SP en de Partij van de Dieren. Prins van het vleien? Oppositieleiders lieten weten dat Rutte hen behoorlijk weet te verleiden als hij hen nodig heeft, met dinertjes, telefoontjes en spontane bezoekjes (lente en woonakkoord?), om daarna weer onbereikbaar en onzichtbaar voor hen te worden. Meedogenloos? Vraag het zijn ex-partner Wilders, die hij na het Catshuisfiasco toebeet dat hij hem tot de laatste zetel zou uitroeien.

Rutte staat bovendien bekend als driftig. En opeens kun je je bijna voorstellen dat hij vanaf het toilet van het torentje orders schreeuwt tegen de secretaris-generaal van Algemene Zaken. Bijna dan. Want zo bont maakte waarschijnlijk alleen Lyndon Johnson het. Of herken jij dit misschien van jouw baas?