Laat OMA weg uit het gesprek

“STOP! Laat oma thuis!” roep ik regelmatig in trainingen. “Wat???” vragen de cursisten dan, “waarom zouden we in godsnaam onze oma thuislaten?” Omdat dat betere gesprekken en relaties oplevert. Die sterven vaak een vroege dood, omdat de ‘luisteraar’ tijdens een verhaal of bij het aanhoren van een probleem direct komt met een eigen Oordeel, Mening of Advies (OMA, als je ze eenmaal doorhebt, kom je ze overal tegen). Ik concentreer me even op de laatste.

Een advies is echt de grootste conversatiekiller van de drie, omdat de toehoorder alleen maar bezig is met zijn eigen bedachte oplossing. Wie kent het niet? De goedbedoelde, ongevraagde raad van een ouder, collega of consultant. “Houd maar op met vertellen, weet je wat jij moet doen? Je moet het gewoon het uitmaken / ontslag nemen / opslag vragen .” Voorbarig adviseren kan heel irritant en onbeleefd zijn, zodat je iemands interesse gauw verliest.

Hoe moet je iemand dan wel advies geven? Een goede inspiratiebron is het orakel van Delphi in Griekenland. Het idee van zo’n instituut is misschien wat ouderwets, maar het geeft adviseurs op twee vlakken een goed voorbeeld.

1. Vele ongelukkige Grieken gingen met hun grote problemen uit eigen beweging naar het orakel toe. Ze moesten er vaak lang voor reizen en wilden dus graag raad krijgen. Dit is de belangrijkste voorwaarde voor succesvol advies: de ander wil het hebben. Op je tong bijten dus. Wacht altijd op vragen als: wat zou jij doen in mijn plaats? Dan kom je net als het orakel in actie!

2. De antwoorden van het orakel waren zo geformuleerd dat de vrager moest blijven nadenken. Mensen kregen geen panklare oplossingen mee. Nee, een gedrogeerde priesteres, omringd door rokende dampen, luisterde goed naar je en stootte daarna wat onbegrijpelijke klanken uit, die ze linea recta van Apollo, de god van het licht had doorgekregen. De raadpleger moest hier zelf mee aan de slag.

Toen de Grieken in oorlog waren met de Perzen zei het orakel: “bid tot de wind, het zal een machtige bondgenoot zijn.” De Grieken besloten daarop hun zwakke vloot met zeilschepen te versterken en versloegen de Perzen mede dankzij een zware storm. De Atheners hadden het orakel goed geïnterpreteerd.

Een reden om je advies niet overduidelijk naar voren te brengen is dat het altijd beter werkt als mensen zelf met de oplossing komen. De pas overleden Nelson Mandela zei niet voor niets dat adviseren mensen het gevoel geven is, dat ze zelf het uiteindelijke voorstel hebben bedacht. Kook in een advies dus niets voor, zet de ander tot denken aan!
(Heb je de smaak te pakken? Klik hier voor een mini-orakel ervaring)

Toch maakte ook het orakel zich schuldig aan ongevraagd advies. Op de gevels van de tempel stond geschreven: Ken u zelf, Belofte maakt schuld en Alles met mate. Deze drie wijsheden riepen op tot zelfonderzoek, bescheidenheid en matiging. In veel voorspellingen van het orakel zaten ze ook verweven. Het zijn dan ook drie ingrediënten voor een wijzer en gelukkiger leven.

Dus als ik je een advies mag geven?